Büyük Teknoloji Markalarına Ceza Getiren İlginç Yazışmalar
Hatırlarsanız geçtiğimiz yıl Rekabet Kurumu fiyatların haksız bir şekilde belirlendiği ve fiyatların tespiti konusunda anlaşma içerisinde oldukları sebebi ile birkaç teknoloji markasına yüklü miktarlarda idari para cezaları kesmişti. Bu markalar arasında aldıkları cezalara göre Teknosa, Vatan Bilgisayar, Vestel, LG Electronics başı çekiyordu. Peki bu cezalar kesilirken Rekabet Kurumu neye bakarak karar vermişti?
Bu sorunun cevabını 7 Kasım 2016 tarihli Rekabet Kurulu kararına ait pdf dökümanında buluyoruz. Bu bağlantıdan ulaşabileceğiniz 196 sayfalık belgede şirketlerin nasıl fiyat belirledikleri, fiyatların düşmemesi için nasıl çabaladıkları 13. sayfadan itibaren başlayan şirketler arası yazışmalardan da açıkca görülebiliyor.
Bu yazışmaların bazılarından örnekler paylaşmak gerekirse:
Örneğin TEKNOSA ile ARAL GAME arasındaki 13-14.09.2010 tarihli e-posta yazışması;
“TEKNOSA: [Starcraft isimli oyun fiyatı] Bizde 139 ama fiyatı 99 a düşürmüşsünüz genelde haberimiz yok. Adamlar 99 genel fiyata da çarpı atmışlar yarı fiyatımıza satıyorlar?
ARAL: Starcraft 2 oyununun tavsiye fiyatında hiçbir değişiklik bulunmamaktadır. Fiyat farklılıkları ve promosyon uygulamalarında firmalar kendi marjları ile oynayarak bu tarz fiyatlar uygulamaktadır. Maalesef bu tarz fiyat farklılıkları sadece Starcraft 2 oyunu için değil tüm oyunlar için her zaman olabilmektedir. Serbest rekabet şartları
gereği fiyat konusunda müdahale edememekteyiz…. Starcraft 2 oyununun mağazalarınızda olmaması World of Warcraft gece açılışını olumsuz şekilde etkileyecektir.
TEKNOSA: Starcraft oyunlarını toplatalım iade edeceğiz.
TEKNOSA: 104 TL ye bana verdiğiniz oyunu benden daha ucuza alan yerler var ise World of Warcraft açılışında da olmayalım kardeşim. Teknosa kazıkçı dedirtmeyiz kimseye. Kaldı ki sizin malları iade edip Bestbuy dan ürün aldırıyorum daha ucuza. Onları satışa koyarım.”
Örneğin GOLD TM ile ARAL GAME arasındaki 12.10.2011 tarihli e-posta yazışması;
“GOLD: Aşağı da PES 2012 fiyatını görüyorsunuzdur umarım sizin saha da gezen ekibiniz var ya … bizim etiketlerimizi kontrol edip çok titiz bir şekilde resim çeken bu insert için müdahalenizi merakla bekliyorum bu tutumlarda ki samimiyetinizi görmek istiyorum bizi tehdit ettiğiniz gibi mal mı vermeyeceksiniz yada sizin ve yurt dışının net belirleyici kurallarından biri muhakkak geçerli olacaktır bundan şüphem yok art niyet aramama da gerek yoktur diye düşünmüyorum düşünmek istiyorum…
ARAL: Bizimde sabah insertten haberimiz oldu. Bu haberi görmek için saha ekibine ihtiyacımız yok. Sizin gibi çalışmış olduğumuz firmalardan bilgilerini alıyoruz. Sahada resim çekmek merch ekibimizin iş tanımlarından bir tanesidir, sizin mağazanıza özel çalışma değildir. Tüm noktalarımızda aynı çalışmayı yapıp, raporlarını yurt dışı firmalarına sunmaktayız. Mailinden anladığım kadarıyla düşük fiyatla çıkarsan ürün vermem sözüme çok fazla takılmışsın. Bu bizim tüm noktalarımıza fiyat bozmamaları için yapmış olduğumuz satış taktiğidir ve en azından bu taktik sayesinde ürün çıkış tarihinde fiyat bozulmamıştır. Hiçbir noktamıza şimdiye kadar düşük fiyatla çıkmış olduğu insert için daha sonra başka ürün vermeme gibi bir durumumuz olmamıştır, çalışmamızı bitirmemişizdir. Sadece o insert tarihi boyunca ekstra ürün gönderilmeme kararı alınmıştır. … Biz de sabahki insertü hayretle karşıladık, sizlerde takdir edersinizki böyle bir fiyat bizim alış fiyatımızın bile çok altındadır. Böyle bir inserte destek vermemiz veya onaylamamız mümkün değildir.
GOLD: …Bugüne kadar benim attığım bimeks insertleri veya diğer maillere hiç dönüş olmamıştı sanırım sen bu maile çok takılmışsın. Ürünün fiyatı çıktığı gün VATAN ve BİMEKS firmaların kendi bünyelerinde yaptıkları kampanyalar ile bozulmuştur ve sen yine biz destek vermiyoruz tüm ürünlere yapıyorlar deyip işin içinden çıkmıştın. Sana soruyorum tekel olduğun bir üründe tek yetkili dağıtıcısın ve oyun yeni çıkıyor fiyatın bozulmaması en büyük politikan olmasına rağmen kendi bünyesi içinde yapılmış bir kampanyaya göz yumman normal mi sonrada biz bozacağız dediğimiz de satış politikanız olan tehdit unsurunu kullanıyorsunuz…”
Örneğin DR tarafından ARAL GAME’e gönderilen 19.10.2012 tarihli “Vatan %25 indirim” başlıklı e-posta yazışması;
“DR: Vatan tüm ürünleri ve oyunlarda yeni çıkan çok satanlar dahil mağazalarında %25 indirim uyguluyor (web dahil). Düzelttirebilir misiniz? Müşterinin özellikle yeni çıkan oyunda %25 indirim görmemesi gerekiyor.”
Örneğin GOLD TM ile ARAL GAME arasındaki 29.09.2014 tarihli yazışma;
“ARAL: Xbox ve Xbox one fifa 15lerin fiyatını web sayfanızda düzeltebilir misiniz?
GOLD: Başta hepsiburada olmak üzere agresif fiyatlar var. Biz düzeltiyoruz şimdi. Lütfen onlara da müdahale eder misiniz?
ARAL: Müdahale ediliyor.
GOLD: Vur kafasına şamarı düşsünler…”
Örneğin 17.12.2014 tarihli ARAL GAME ile VATAN BİLGİSAYAR arasında geçen yazışma;
“VATAN: … hepsiburada’ da bizim fiyatımızın oldukça altında bir fiyat var. Kampanyasız fiyat bile bizden çok düşük. Bu fiyatın acilen düzeltilmesi konusunda yardımcı olur musun?
ARAL: …ekstra fiyat düşüşü için hepsiburada’ya maili atıldı…”
Örneğin 08.11.2012 tarihli TEKNOSA ve LG Electronics yetkilileri arasındaki yazışma;
“TEKNOSA: (Konu kısmında) Bahçelievler MM fiyatlan ile ilgili ne yapıyoruz?
LG: Doğum günü var yarın mağazanın biliyorsun. Bizden sadece 899’a 42PA4500
çıkacak
TEKNOSA: Barış insert bugün dağıldı. 949 a plazma çıkmış. 100 TL indirim kartlı yani 849 a geliyor. 1599 a 42lm615 var oda 100 TL indirim kartlı 1499 TL (Ekte MS broşürü var)
LG: 42LM615 adetleri 15 adet, mal vermiyoruz. Ben burada cevap verecek birşey görmüyorum. MM aracılığı ile herhangi mağazaya gelecek tüm fiyat taleplerine onay veririz. Adamlar doğum günü yapıyorlar ürün bile bulamamışlar bizden görüyorsun.
TEKNOSA: Bende 100tl teknosacard hediyeli insert çıkayım o zaman fiyatları bozmadan olur mu?
LG: Ben fiyat bozmamışlar demedim ki. Olabilecek en zararsın ürünlerde 15 stokla doğum günü yapmaya çalışıyorlar dedim. Daha ne kadar yönetelim ki bu işi. Yazık günah değil mi sadece bizim devam edeceğimiz 42LM615 fiyatına şu 50 TL farklı 15 adet için müdahale edersek? Dediğim gibi çevre mağazalardaki tüm taleplere istersen 50 TL altına gir destekliyim yarın.
TEKNOSA: durumunu anlıyorum zor ama kıvırmasan?”
Örneğin 05.02.2015 tarihli TEKNOSA yetkilileri ve LG yetkilileri arasındaki yazışma;
“TEKNOSA: Ulusal Gold bugünün gazete ilanı…İpinizle kuyuya inilmez yeminle…ilana koydum 1799 yanında 99 TL farkla 2540 diye… tamam yine avantajlı da tüketici de salak…teknosa 100 TL fiyata geçirip aslında 199 TL farkla veriyor kablolu soundbar’ı demiycek öyle mi?
LG: Ben bunların yapacağı işe…”
Örneğin 06-07.11.2014 tarihli VESTEL iç yazışması;
“SL: Merhaba, Teknosada şu anda 620 P perakende fiyatı 1999 TL.’dir. Bayi kanalında toptan fiyatı 1939 perakende fiyatı 2249 TL’dir. Fiyatın acile dzeltilmesi konusunda gereğini rica ederiz… …M. Hnım, Fiyat hala aynı…Ne zaman düzelecek?”
Örneğin VESTEL Satış Müdürü tarafından, Satış Geliştirme Müdürü’ne gönderilen 04.02.2015 tarihli “47PF9090 ürünümüz hk.” başlıklı e-posta yazışması;
“S.M: www.hepsiburada.com internet sitesinde 47PF9090 ürünümüzün perakende fiyatı 1899 TL’dir. Ürünün bizdeki toptan fiyatı 1999 TL olup, toptan fiyatın bile 100 TL altında perakende satılmaktadır. Bunlara ilave olarak 100 TL world puan, 200 TL’de hediye çeki verilmektedir. Gerekli düzeltme işlemleri için bilgilerinize sunarım.
S.G.M.: …’ya bilgi verelim fiyatı yukarı çeksin. Ürün Teknosa’da 2199’a satılıyor. Aynı seviyeye çeksin. Aksiyon yapacaksa kapalıdan yapsın.”
Örneğin 11.01.2010 tarihli, BİMEKS yetkilileri ve PHILIPS yetkilileri arasındaki yazışma;
“BİMEKS: Philips hts3568 ev sinema seti Teknosa’da 749 TL fiyatı revize edebilir miyiz?
BİMEKS: Lütfen bunu bana açıklar mısın?
PHILIPS: A., kaç tane hts3568 stoğun var?
BİMEKS: 19 adet
PHILIPS: sipariş çalışalım, altından destek vereyim sana, stoğun yok zaten fazla
BİMEKS: bu dediğini açıklama olarak mı algılıyorsun, Teknosa o fiyatı acilen internetten kaldırabilir mi? Biliyorsun biz yapınca fiyatları kıyamet kopuyor, lütfen fiyatı düzeltelim…3377’yi bu Teknosa aksiyonuna karşılık 547 TL ya da 499 TL’den mi ne dersin?
…geçen toplantımızda da konuştuğumuz üzere biz Bimeks olarak oyunu bozan olmak istemiyoruz ve olmayacağız da. …bu tür piyasa bozucu hareket yapmak çok kolay, hele Philips markalı ürünlerde en kolay zira her yerde daha düşük maliyetli ürün var. mesela geçen hafta Ö. Bey’in ricasıyla Alu Katı meyve sıkacağındaki fiyatlarımıza müdahale ettik. Ürünü çok daha ucuza piyasadan almamıza rağmen sizlerin söylediklerine güvenerek hemen hareket ettik ve üzmedik …”
Bu yazışmalar 42. sayfaya kadar devam ediyor. Örneklerden gördüğünüz gibi Rekabet Kurumu fiyatların tüketici aleyhine değiştirildiğini, ucuza mal edilen ürünün dahi anlaşma gereği yüksek fiyattan satıldığı, sattırıldığını tespit etmiş, cezayı kesmiş.
Zaten uzun süredir Aral Game’in Steam oyun platformu karşısında fiyatları yukarı çekmek için çabaladığını herkes biliyordu. Fakat birçok şirketinde benzer işler yaptığını görmek bizleri şaşırttı.
Rekabet Kurumunun soruşturması sonucu ilgili şirketlere kesilen idari para cezalarını paylaşarak yazıyı bitiriyoruz. İnşallah bundan sonra tüketici aleyhinde hareketler görmeyiz.
Rekabet Kurumu tarafından teknoloji markalarına kesilen idari para cezaları;
Teknosa İç ve Dış Ticaret A.Ş. : 7.651.563,82 TL
Teknosa İç ve Dış Ticaret A.Ş. : 9.181.876,58 TL
Kliksa İç ve Dış Ticaret A.Ş. : 1.192.116,00 TL
Vatan Bilgisayar San. ve Tic. A.Ş. : 10.363.565,71 TL
Vestel Ticaret A.Ş. : 8.024.370,30 TL
LG Electronics Tic. A.Ş. : 6.221.201,00 TL
(MediaMarkt) M.S. İstanbul İç ve Dış Ticaret Ltd.Şti. : 5.776.015,29 TL
Doğan Müzik Kitap Mağazacılık Pazarlama A.Ş : 2.307.544,54 TL
Gold Teknoloji Marketleri San. ve Tic. A.Ş. : 1.489.549,58 TL
Türk Philips Ticaret A.Ş. : 1.255.290,42 TL
Aral Oyun Konsol ve Aksesuar Tic. A.Ş. : 863.538,50 TL
