Telefonunuz çalındı veya kayboldu fakat böyle bir olayın başınıza gelebileceğini düşünmediğinizden hiç önlem almadınız. Peki şu andan itibaren ne yapabilirsiniz? Yada şu andan itibaren telefonunuzun çalınması yada kaybolması ihtimaline karşı nasıl önlemler alabilirsiniz?? Bu yazımda önce olayın gerçekleştiğinde neler yapabileceğinizi, sonrasında gerçekleşme ihtimaline karşı ne önlemler alabileceğinizi paylaşacağım. İnşallah ihtiyacınız olmaz.
Telefonunuz Çalındı yada Kayboldu!
Biliyorum çok kötü bir durum. Ve bu konuda hiç tecrübeniz de olmadı. Peki ne yapabilirsiniz?
Öncelikle telefonunuzun çalındığına yada bulamayacağınız şekilde kaybolduğuna emin olmalısınız. Çünkü çalınma ihtimaline karşı ihbar yapmanız gerekiyor ve bunu yaptıktan sonra telefonunuzu bulursanız tekrar ihbarları geri çekmeniz, telefonunuz erişime kapatıldıysa da tekrar geri açtırmanız gerekecek.
Telefonunuzun çalındığına yada bulunmayacak şekilde kaybolduğuna eminseniz sırayla şunları yapacaksınız;
- Telefonunuzda telefonumu bul gibi bir hizmet kullanıyorsanız, web üzerinden oturum açıp cihazınızın konumunu bulmaya çalışacak yada telefonunun tüm içeriğini sileceksiniz. (Apple ve Samsung cihazlarda bu amaçlı güvenlik sistemleri bulunmakta fakat çoğumuz bunları aktif etmiyoruz.)
- Telefonunuzun imei numarasına erişmek için telefonunuzun kutusunu yada faturasını bulacaksınız.
- İmei numarasını bulduysanız, turkiye.gov.tr üzerinden e-devlet şifreniz ile BTK sayfasına girecek, bu sayfadan kayıp/çalıntı ihbar başvurusu yapacaksınız. (İnternet üzerinden bunu yapamıyorsanız BTK Tüketici İletişim Merkezi’ni arayarak sözlü olarak da başvuru yapabilirsiniz. BTK Tüketici İletişim Merkezi numarası 120’dir. Telefonunuzun imei iptal durumunu yine turkiye.gov.tr üzerinden takip edebilir ve telefonunuz elinize geçtiyse ihbar iptalini de yine turkiye.gov.tr üzerinden yada 120 numaralı telefonu arayarak yapabilirsiniz. Kaynak)
- En kısa sürede GSM operatörünüzün bayisine gidecek yada telefonla operatör müşteri hizmetlerinizi arayarak hattınızı kullanıma kapattıracak yada aynı numara için yeni bir sim kart çıkarttıracaksınız.
- En yakın emniyet merkezine yada adliyeye gidip, çalıntı cihaz bildirimi yapacaksınız. (Ki yetkililer cihazınızı bulduklarında size ulaştırabilsinler.)
- Cihazınızı bulan yada çalan kişilerin cihazınızda tanımlı mail hesapları, sosyal medya hesapları gibi kişisel bilgiler içeren yerlere erişmelerini engellemek için, tek tek web üzerinden yada mobil uygulamalar üzerinden şifrelerinizi değiştirecek, güvenlik seviyelerini kontrol edeceksiniz.
- Rehberinizde ekli, Facebook, Whatsapp, İnstagram gibi uygulamalarda sizinle etkileşim halinde olan insanlara telefonunuzun çalındığını bildirerek herhangi bir dolandırıcılığa karşı onları uyaracaksınız.
Kişisel Bilgi Güvenliğiniz İçin..!
Telefonunuz çalındığında yada kaybolduğunda giriş ekranında özel bir kilit yada pin kullanılıyor olması, kişisel bilgi güvenliğiniz için çok önemli. Apple cihazlarda kilit kullanıldığında kilidin kırılması, bilgilerinize ulaşılması aşırı zordur. Bu nedenle ekranında kilit olan bir Apple cihazınız çalındıysa kişisel bilgiler konusunda fazla korkmanıza gerek olmaz.
Android işletim sistemli cihazlarda ise durum biraz daha farklıdır fakat giriş ekranında güvenlik amaçlı bir kilit kullanılıyorsa kilidi kırması zor olacağı için telefona yazılım atmaları gerekir ve yazılım atıldığında dahili hafızadaki çoğu bilgi silinir. Yani cihazınızı çalan kişiler yine birçok kişisel bilginize, hesaplarınıza erişim sağlayamazlar.
Fakat harici hafıza kartları yazılım atıldığında silinmeyeceğinden ve telefondan çıkarılıp başka cihazlarda kullanılabildiğinden hafıza kartınızdaki fotoğraf ve diğer kişisel bilgileriniz tanımadığınız kişilerin eline geçecektir.
Diğer yandan, eğer telefonunuzda hiçbir şekilde kilit koruması kullanılmıyorsa cihazınızı bulan veya çalan kişiler rahatça tüm fotoğraf ve diğer kişisel bilgilerinize erişebileceğinden, en azından sosyal medya hesaplarınızı ve mail hesaplarınızı onlardan kurtarmanız gerekecektir. Bunun için yapmanız gereken şeyler şu şekilde sıralanabilir ve örneklendirilebilir;
- Mail hesaplarınıza web üzerinden giriş yaparak önceden yetkilendirilmiş telefonunuzu listeden kaldırmalı, mail hesabı şifrenizi değiştirmeli ve önceden aktif etmediyseniz iki faktörlü kimlik doğrulamayı aktif ederek hesabınıza giriş için sms ile onayı kullanmalısınız. (Tabi bunun için önce çalınan telefonunuzdaki hat için yedek sim çıkartmış olmanız gerekiyor. Gsm operatörleri talep ettiğinizde belli bir ücret karşılığı yada bedava bir şekilde size aynı numarayı yeni bir hat olarak teslim eder ve çalınan telefondaki hattı erişime kapatırlar.)
- Sosyal medya hesaplarınıza web yada yeni bir telefon üzerinden mobil uygulaması ile giriş yaparak önceden yetkilendirilmiş telefonunuzu listeden kaldırmalı ve uygulama giriş şifrenizi değiştirip, iki faktörlü kimlik doğrulamayı aktif etmelisiniz. (Mesela Whatsapp uygulaması için yeni bir telefonda eski hattınız ile oturum açarsanız çalınan telefonunuzdaki oturum otomatik olarak kapatılır. Cihazınızı çalan kişiler Whatsapp yazışmalarınızı okuyamazlar.)
- Senkronizasyon iptal için, yani cihazınızı elinde bulunduran insanların o andan itibaren size dair daha fazla bilgiye ulaşmalarını engellemek için telefonunuzda tanımlı tüm hesaplarda şifreleri değiştirmelisiniz. (Apple cihazlarda senkronizasyon için İcloud kullanılır, Android cihazlarda Samsung Account yada Gmail Account kullanılır. Bu iş için tanımlı mail hesabının şifresini değiştirmezseniz, cihazınız çalındıktan sonraki tüm etkileşiminiz yeni cihazınızdan sunuculara, sunuculardan da çalınan cihazınıza aktarılabilir. Ancak şifrenizi değiştirirseniz, çalınan cihazlarda tekrar oturum açılması gerekeceğinden o kişilerin yeni bilgilerinize erişimi kesilir.)
* Yukarıda paylaştığım bilgiler üzerinden yeni örnekler, durumlar türetilebilir ve diğer çevrimiçi hesaplarınız için erişimleri kesebilir, hesaplarınızı güvene alabilirsiniz.
Telefonunuz Çalınmadan, Kaybolmadan Önce!
Henüz telefonunuz elinizdeyken, ileride böyle bir çalınma yada kaybolma durumuna karşı kendinizce önlemler alabilir, kişisel bilgilerinizin güvenliğini şimdiden sağlama alabilirsiniz. Peki bunun için neler yapabilirsiniz?
- Telefonunuzun kutusunu, faturasını saklayın. Bunlar elinizde yoksa, saklayamıyorsanız, telefon çevirici üzerinden *#06# tuşlayarak telefonunuzun imei numarasını öğrenin, güvenilir bir yere not alın. (Telefonunuz kaybolur yada çalınırsa imei numarasına ihtiyacınız olacak.)
- Telefonunuzun giriş ekranına parola yada çizim tanımlayın. Ayrıca parmak izi de tanımlayabilirsiniz. (Telefon güvenliğini atlayamazlarsa kişisel bilgilerinize erişemezler, ellerindeki telefon işlerine yaramaz.)
- Telefonunuzda harici hafıza kartı kullanıyorsanız özel fotoğraflarınızı, kişisel bilgilerinizi hafıza kartında saklamayın. Düzenli aralıklarla fotoğraflarınızı bilgisayarınıza aktarın yada arşiv temizliği yapın.
- Fotoğraflarınızda temizlik yaptığınızda eğer telefonunuz destekliyorsa çöp kutusuna göz atmayı unutmayın. (Samsung Galaxy cihazlarda tıpkı Windows işletim sistemindeki gibi çöp kutusu bulunmakta!)
- Telefonunuzda, not uygulamalarında hesaplarınıza ait şifreleri yazıp saklamayın.
- Telefon üreticiniz tarafından sunuluyorsa Telefonumu Bul gibi uygulamaları aktif edip, hazır hale getirin. (Apple için bknz.)
- Telefonunuzda bankacılık uygulamaları kullanıyorsanız otomatik oturum açma kullanmayın yada sürekli bankacılık ile işiniz olmuyorsa bu tarz uygulamalar kullanmayın.
- Aktif olarak kullanmıyorsanız mail hesaplarınızı mobil uygulamaya tanımlamayın, tarayıcı üzerinden otomatik oturum açmaya izin vermeyin.
- Her ihtimale karşı mail hesaplarınızda sizinle ilgili olabilecek özel bilgiler içeren mailler bırakmayın, düzenli olarak mail temizliği yapın. Çöp kutusunu da boşaltmayı unutmayın. (Örneğin mail hesabınızda unutacağınız bir banka bildirim postası telefonunuzu çalan kişiye bu bankada hesabınız olduğu fikrini verebilir yada çok değer verdiğiniz birisi ile yaptığınız özel yazışmayı gören kişi sizin yerinize sevdiklerinize ulaşabilir, elindeki bilgileri şantaj için kullanabilir.)
- Benzer şekilde sosyal medya hesaplarınız içinde geçerli, aktif olarak kullanmadığınız sosyal medya hesaplarınız için mobil uygulama kullanmayın, kullanıyorsanız sürekli oturum açık bırakmayın yada tarayıcı üzerinden otomatik oturum açmaya izin vermeyin.
- Whatsapp, Facebook, İnstagram, Twitter, Hotmail, Gmail gibi sizin için önemli hizmetlerde 2 adımlı kimlik doğrulamayı aktif hale getirin
- Düzenli olarak sosyal medya hesaplarınızda özel mesajlarınızı kontrol edin, özel bilgileri, özel yazışmaları gelen kutunuzda saklamayın.
- Düzenli olarak sms kontrolü yapın, okunan sms’leri düzenli olarak temizleyin. (Mesajlaşma uygulamanızda bırakacağınız bankacılık yada sosyal medya bildirim mesajları, telefonunuzu çalan kişiye size zarar verecek şeyler yapmasını sağlayacak fikirler verebilir.
- Telefonunuzun kaybolup bulunma ihtimaline karşı, ekran kilidine ad soyad ve alternatif telefon numarası girin yada telefonunuzda kılıf kullanıyorsanız kılıfınızın iç arka kısmına ad soyad ve telefon yazan bir not yerleştirin.
Konuyla alakalı birçok ekleme daha yapabilir fakat bunlar önceliği olan ve ciddiye almanız gereken etkili önlemler. Önleminizi alır, temkinli yaşamayı öğrenirseniz, gelecekte başınıza gelecek kötü durumlara karşı kendinizi tam korumaya alabilirsiniz.
Konuyla alakalı sorularınız olur yada eklemeler yapmak isterseniz konu altından yorum olarak yazabilirsiniz.
Yorum Yaz